Hack de verkiezingen

Voor #GeenPeil was ik tijdens #EP2014 in een Beverwijks stembureau tijdens het tellen van de stemmen. Als toeschouwer mag je je nergens mee bemoeien, en moet je je netjes gedragen. Ik heb twee uur in een stoel gezeten, kijkend naar mensen die onze stemmen aan het tellen waren. #DuurtLang.

Stemmen tellen

Het tellen van de stemmen in het stembureau waar ik was verliep exact op de onderstaande manier:

  • De stemmen worden allemaal op één hoop gegooid.
  • Samen verdelen de tellers de stemmen over tafeltjes. Één tafel per partij.
  • De stemmen van een partij worden door één teller geteld. Dus niet de voorkeursstemmen, maar alleen de stemmen op de partij.
  • Als alle stemmen geteld zijn, worden de totalen opgeteld. Als dit gelijk is aan het totaal aantal uitgebrachte stemmen bij het bureau, klopt het. Dan zijn er geen stemmen verdwenen.
  • Vervolgens telt er één iemand per partij de voorkeursstemmen. Deze worden doorgegeven en opgeschreven.
  • Als die totalen weer opgeteld het aantal uitgebrachte stemmen bij het stembureau zijn, klopt de uitslag.

Als hacker denk ik bij alles ‘Hoe zou ik dit systeem kunnen slopen?’. En eigenlijk is dat niet heel moeilijk.

Stem-hack 1:

Bij het verdelen van de stemmen over tafeltjes, zou je als partij X sympathisant een of meer stemmen van partij Y tussen de stemmen van partij X kunnen leggen. Dat valt op als iemand anders daarna de stemmen van die partij gaat tellen, maar niet als je dat zelf gaat doen. De totalen blijven dan kloppen, en bij de voorkeursstemmen tel je die paar stemmen die je ertussen hebt gestopt gewoon op bij de nummer 1 van de partij.

Stem-hack 2:

Stel dat het gemeenteraadsverkiezingen zijn, en bij partij X staat kandidaat Y op de 6e plek op de lijst. De buurvrouw van Y kan zich bij een groot stembureau opgeven als stemmen teller. Vervolgens kan zij bij het tellen van de voorkeursstemmen de partij van Y gaan tellen, aangezien je zelf mag kiezen wat je gaat tellen.

Als ze klaar is met tellen, kan zij Z stemmen bij de nummer 1 van de partij weghalen, en bij Y optellen. Dan is de kans veel groter dat Y in de gemeenteraad komt.

De totalen blijven kloppen.

Stem-hack 3:

Blanco en ongeldige stemmen worden ook maar door één iemand gecontroleerd. Als je partij X haat, kan je dus af en toe een stem op die partij tussen een van die stapels gooien. Je moet dan alleen zorgen dat jij degene bent die die twee stapeltjes telt.

Complete chaos creëren

Niet echt een hack, maar wel een manier om te zorgen dat de tellers een (paar) uur later thuis zijn: Ga stemmen, lever je stempas in, en probeer op de een of andere manier ongezien je stembiljet mee naar huis te nemen. Dan hebben de tellers bij elke stap een stem tekort volgens hun administratie, en worden alle stemmen minstens 5 keer geteld om zeker te zijn dat hij weg is.

Oplossing: Lootjes trekken en dubbelcheck

Deze ‘hacks’ zijn eenvoudig op te lossen met een simpele aanpassing. Tellers zouden niet meer zelf moeten mogen bepalen wat ze tellen. Omdat het veelal oudere mensen zijn zonder smartphone, kan je dit oplossen door lootjes te trekken. Nog beter: Een app of website waarin je de namen van de tellers noteert, die vervolgens het hele telproces overneemt. Dan is het pas écht willekeurig.

Verder mist er een dubbelcheck. Iedere stapel zou door twee verschillende mensen geteld moeten worden, zodat ze elkaar controleren.

Stemmen tellen 2.0

  • Stemmen op een hoop gooien.
  • Samen de stemmen verdelen per partij.
  • Maak een bak met lootjes. Twee lootjes per partij.
  • Iedere teller pakt twee lootjes. Als het dezelfde zijn: Teruggooien en opnieuw pakken.
  • Iedere teller telt de twee stapels die overeenkomen met zijn lootjes, en geeft de uitslag door. Dus nog niet de voorkeursstemmen, maar alleen de stemmen per partij.
  • Check totalen en dubbelcheck.
  • Maak weer een bak met lootjes. Twee lootjes per partij.
  • Iedere teller pakt twee lootjes. Als het dezelfde zijn: Teruggooien en opnieuw pakken.
  • Iedere teller telt de twee stapels die overeenkomen met zijn lootjes, en geeft de uitslag door. Nu niet het totaal aantal stemmen, maar de voorkeursstemmen.
  • Check totalen en dubbelcheck
  • Uitkomst: Een telling die klopt.

Stemmen tellen 2.1

Sommige partijen hebben 300 stemmen, en sommige maar 2. Je zou ook twee bakken met lootjes kunnen maken: Één met grote partijen, en één met kleine partijen. Iedereen pakt dan een grote en een kleine partij, om de workload te verdelen.

Steekproeven

Het zou best zo kunnen zijn dat er een dubbelcheck (steekproef) op een andere locatie wordt gedaan, maar zoals het nu gaat, kan je er zeker niet vanuit gaan dat de uitslag die het stembureau doorgeeft klopt. En dat zou eigenlijk wel moeten.

15 gedachten over “Hack de verkiezingen”

  1. Apart – ik heb het stemmentellen ook wel eens (meerdere keren zelfs) meegemaakt, en daar werd altijd alles dubbel gecheckt. Daarnaast waren de mensen ook allemaal lid van verschillende partijen, dus daar zou ook geen bias van moeten komen.

    1. Daar is in Beverwijk geen sprake van. Geen dubbelcheck in het stembureau. En er wordt geen rekening gehouden met eventuele partijdigheid. Daarnaast mag je je eigen stembureau kiezen hier.

  2. Het uitsorteren bij ons gaat met z’n twee (tot drie). De middelste geeft naar links de lijsttrekker. En naar rechts de overige personen. Vervolgens wordt het zelfde gedaan met een gepartioneerde stapel overige personen. Deze sortering waar je uitgaat van grootste aantallen splitst is snel. Alles ligt daarna op volgorde. De sommatie wordt door twee personen gechecked.

    Blanco stemmen zijn er zo weinig (meeste is “ongeldig” namelijk 😉 dat die door drie handen gaan om het te controleren. En daarna via de voorzitter in de envelop belanden. Overigens als we weer een PvdA teller tegen komen wordt alles “geruisloos” opnieuw geteld. En ja, dit hebben we door 🙂

    1. Betere methode dan die ik heb gezien inderdaad. Alhoewel de de paren die tellen niet random zijn, en de partijen die zij tellen ook niet, als ik je verhaal goed begrijp. Dat zou nog een verbeter puntje kunnen zijn.

      1. De paren die tellen zijn in die zin niet willekeurig dat iemand die “heel graag” PvdA wil tellen ook bij die stapel kan komen te staan. De grootste vector van aanval zijn inderdaad de voorkeursstemmen, dan moet je en weten hoeveel voorkeursstemmen er zijn en goed kunnen hoofdrekenen. Met steekproef natellen is dan de beste optie.

        Bij de laatste verkiezingen heb ik 2 verkeerd gesorteerde biljetten bij het natellen uit de stapels gehaald. Bij de gemeenteraadsverkiezingen was dat iets meer…

        Probleem is gewoon dat sommige mensen niet integer zijn. Die horen niet op een stembureau te zitten.

  3. U geeft wel een zeer eigen betekenis aan het woord “hacking”. Het door u gestelde valt uiteindelijk onder de noemer “bedrog”.

    Er bestaat een wezenlijk verschil tussen beiden.

    1. Klopt. Ik zie dat de niet-nerds een andere betekenis geven aan hacken. En daar ga ik in mee. Het is inderdaad meer bedrog/valsspelen.

      Ik weet wat de oorspronkelijke definitie is van hacken, als Informatica student 😉

  4. Dan zijn we het wat dat betreft met elkaar eens.

    Interessant was en blijft de (wel degelijk bestaande) daadwerkelijke mogelijkheden tot hacken ingeval van een digitale stemprocedure.

    Komt die procedure terug, dan valt er een echte boom op te zetten…

  5. Was zelf erg verbaasd over t totaal ontbreken van enig systeem. Zou denken dat r van overheidswege een procedure zou zijn maar t was idd ook hier een rommeltje. Tevens door t gebruik van 2 kamers zou er zomaar iemand hebben kunnen manipuleren. Eerst alles op 1 hoop, toen stapeltjes van 25. Een kwaadwillende had zomaar zo’n stapel kunnen vervangen door 25 vooringevulde biljetten. Mijn oplossing zou zijn een stemcomputer volledig open source en door iedereen de software laten checken. Resultaten hieruit direct openbaar (op een website) zodat de optellingen van de computers onderling ook controleerbaar worden. En een paper trail; na t stemmen wordt r een biljet geprint, dat controleer je en doe je daarna in een bus als voorheen.

    1. Ik ben als lid van een plaatselijke politieke partij jaren lid van een stembureau geweest. In die tijd (1996 – 2005) werd er gestemt met een stemcomputer. Daar viel niet mee te rommelen. Nadat in 2006 de stemcomputer weer was afgeschaft heb ik me overigens niet meer beschikbaar gesteld. In handmatig tellen had ik dus echt geen trek. Op verkiezingsavond was de kroeg belangrijker. En de boodschap dat je weer in de gemeenteraad komt dringt ook tot je door als je aangeschoten bent.

      1. Ben het niet met je eens dat er niet gerommeld kan worden met digitaal stemmen. De ‘hacks’ die ik nu laat zien, zijn voor (vrijwel) iedereen te begrijpen.

        Digitale fraude is voor veel mensen gewoon niet te begrijpen. En als men het niet begrijpt, is het veilig? Meh.

  6. Afgelopen gemeenteraadsverkiezingen uit nieuwsgierigheid deel uitgemaakt van een stembureau in Den Haag. De punten die je noemt zijn herkenbaar, ik had er nog een paar en heb deze ook aan de gemeente gemaild na afloop. Ik heb mij daarbij afgemeld voor volgende verkiezingen, omdat het systeem zo fraudegevoelig is dat ik er mijn tijd niet meer aan wil besteden. Ik ga ervan uit dat de gemeente iets met mijn punten gaat doen, dus ik deel de mail niet on-line, maar een voorbeeldje kan ik wel geven: het uitvouwen van de formulieren gebeurde tot mijn verbazing deels in de stemhokjes. Stembureauleden stonden met hun rug naar de rest toe de vellen uit te vouwen. In het hokje was het rode potlood nog aanwezig, dus blanco stemmen konden alsnog worden ingevuld en met een extra kruisje zijn andere biljetten ongeldig te maken.
    Voor burgers is door de strenge regels rondom machtigingen en legitimatie frauderen lastig, maar wie zich opgeeft als stembureaumedewerker heeft een scala aan mogelijkheden tot zijn of haar beschikking om meer invloed op de uitslag te hebben dan zou mogen.

    1. Woow, die is ook goed zeg. Met het stemhokje. Belachelijk.

      Het is moeilijk om deze dingen te generaliseren naar ‘alle’ stembureaus. Maar wat wel duidelijk wordt, is dat er heel veel verschillende problemen zijn. Misschien moeten de tellers gewoon verplicht een uurtje cursus volgen voordat ze mogen tellen? En de voorzitter moet erop toezien dat het juiste telsysteem gebruikt wordt.

      Formulieren met wie voor welke partij verantwoordelijk is geweest tijdens de telling. Handtekening van twee personen per partij. Dubbelcheck en verantwoordelijkheid.

Laat een reactie achter aan Han van Leeuwen Antwoord annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *